درمانی برای کم خونی داسی شکل

در این گزارش علمی چنین آمده است که تیمی از دانشمندان آمریکایی موفق شده اند با برنامه ریزی مجدد سلولهای پوست در آزمایشگاه، آنها را به سلولهای بنیادین تبدیل کرده و به کمک آن موشهایی را که دچار کم خونی داسی شکل بوده اند، مداوا کنند.
استفاده از سلولهای پوست، نه تنها مقدار فراوانی ماده اولیه در اختیار دانشمندان قرار میدهد، بلکه به عنوان یک روش درمانی از مشکلات اخلاقی که در انواع دیگر درمان با سلولهای بنیادین وجود داشته، دور خواهد بود.
متخصصین تاکید میکنند که قبل از انجام این روش آزمایشی بر روی انسان، برای اطمینان یافتن از امنیت و سلامت این روش، هنوز به کار بیشتری نیاز دارند.

سلولهای بنیادین

سلولهای بنیادین در حال حاضر در مراحل ابتدایی پیشرفت و توسعه هستند و همچنان این امکان بالقوه در تحقیقات وجود دارد که برای یافتن مناسبترین سلول، به بررسی انواع بسیار متنوع سلول پرداخته شود، این گفته به این معناست که محدوده عملیاتی این روش برای درمان تعداد زیادی از بیماریها همچنان باز و گسترده است.
دانشمندان اعتقاد دارند که مفیدترین و پر استفاده ترین سلول بنیادین از بافت رویان یا جنین کمتر از ۸ هفته به دست می آید. زیرا این سلولها اصطلاحا (pluripotent) هستند ، به این معنا که عملا میتوانند به هر نوع سلول در بدن تبدیل شوند.
سلولهای بنیادین در اعضای بدن بزرگسالان نیز یافت میشوند که پوست نیز از جمله این اعضا است.
دانشمندان هشدار میدهند که هرچند سلولهای پوست مجددا برنامه ریزی شده در این جدیدترین تحقیق- که سلولهای بنیادین چند وجهی القایی یا IPS نامیده میشوند- بسیار نویدبخش هستند، اما میتوانند عوارض جانبی خطرناکی نیز داشته باشند.

نکات ایمنی

دانشمندان برای ساختن سلولهای IPS، از سلولهای پوست موشهای بیمار شروع کردند، سپس برای وارد کردن ژنهای درمانی به داخل DNAاین سلولها، از ویروسهایی به نام رترو ویروس (retrovirus) استفاده کردند.
رتروویروسها در عین اینکه موثر هستند، اما میتوانند در DNA بخش دیگری از بدن تغییراتی تصادفی ایجاد کنند، که همین امر میتواند به صورت بالقوه به عوارضی چون سرطان منجر شود.
رودولف یه نیش (Rudolf Jaenisch) محقق ارشد و از پیشگامان علم اصلاح و تغییر ژنتیک میگوید:” ما به یک سیستم دریافت نیاز داریم که خود را با الگوی ژنی موجود ترکیب نکند.”
“رترو ویروسها میتوانند ژنهایی را که نباید از هم گسیخته و مختل شوند را مختل کرده یا ژنهایی را که نباید فعال شوند، به فعالیت وادارند.”
پروفسور عظیم سورانی (Azim Surani) از دانشگاه کمبریج میگوید:” این دستاورد گام بزرگی رو به جلو محسوب میشود. اما علاوه بر نگرانی درباره امنیت، ما باید درباره انتقال این روش درمانی از موش به انسان بسیار مراقب و هوشیار باشیم.
سلولهای IPS موش شباهتی به نوع انسانی این سلول ندارد. ما به تحقیقات بیشتری نیاز داریم و هنوز موانع مهمی وجود دارند که باید از آنها عبور کنیم.”
کم ونی داسی شکل از جمله بیماریهای ارثی و نسبتا شایع است که در آن گلبولهای قرمز خون به شکل هلال یا داس درآمده و قابلیت اکسیژن رسانی آنها به شدت تقلیل میابد و در نتیجه شخص مبتلا از درد شدید و نارسایی و آسیبهای متعدد بدنی رنج میبرد.